1. หลักเกณฑ์ในการจัดตั้งหมู่บ้าน อพป. มีอย่างไร

           ตอบ : ตาม พ.ร.บ.จัดระเบียบบริหารหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2522 มาตรา 6 กำหนดไว้ว่า การจัดตั้งหมู่บ้าน อพป. ให้ถือเอาหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่เป็นหลัก กล่าวคือ หมู่บ้านที่จะประกาศจัดตั้งเป็นหมู่บ้าน อพป. ได้ จะต้องเป็นหมู่บ้านที่ได้รับการประกาศจังหวัดให้เป็นหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ เรียบร้อยแล้ว แต่เมื่อปรากฏว่าเป็นหมู่บ้านที่มีความสุ่มเสี่ยงต่อความมั่นคง และปัญหาความมั่นคงรูปแบบใหม่ ทาง กอ.รมน. จึงเสนอให้กระทรวงมหาดไทยประกาศให้หมู่บ้านดังกล่าว เป็นหมู่บ้าน อพป. ตาม พ.ร.บ.จัดระเบียบบริหารหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2522

2. การประกาศจัดตั้ง แก้ไข เปลี่ยนแปลง หรือยุบเลิกหมู่บ้าน อพป. กระทำโดยประกาศใด

           ตอบ : มาตรา 6 แห่ง พ.ร.บ. จัดระเบียบบริหารหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2522 การบริหารหมู่บ้าน อพป. ให้ถือเอาหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่เป็นหลัก ส่วนการจะกำหนดให้หมู่บ้านใดหมู่บ้านหนึ่งหรือตั้งแต่สองหมู่บ้านขึ้นไป เป็นหมู่บ้านตามพระราชบัญญัตินี้ ให้กระทรวงมหาดไทยประกาศเป็นคราว ๆ ไป ตามความเหมาะสมแห่งสภาพท้องที่การแก้ไขเปลี่ยนแปลงหรือยุบเลิกหมู่บ้าน ให้กระทำโดยประกาศกระทรวงมหาดไทยการรวมหมู่บ้านต่างอำเภอมากำหนดเป็นหมู่บ้าน อพป. จะกระทำมิได้

3. ใครคือผู้รักษาการตาม พ.ร.บ. จัดระเบียบบริหารหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2522

           ตอบ :  มาตรา 5 แห่ง พ.ร.บ. จัดระเบียบบริหารหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2522 บัญญัติให้ รัฐมนตรี ว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นผู้รักษาการ และมีอำนาจออกกฎกระทรวง ข้อบังคับ และระเบียบเพื่อปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้

4. หมู่บ้าน อพป. มีลักษณะเด่นที่แตกต่างจากหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457 อย่างไร

           ตอบ :โดยพื้นฐานของหมู่บ้าน อพป. ก็คือหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457 ที่มีพื้นที่สุ่มเสี่ยงด้านความมั่นคง และปัญหาความมั่นคงรูปแบบใหม่ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน จึงมีความจำเป็นต้องเตรียมพร้อมราษฎรให้มีความรู้ความสามารถในการป้องกันตนเองเบื้องต้น โดยมีแนวทางการดำเนินงานของโครงการ อพป.แห่งชาติ มี 3 ภารกิจ ดังนี้

           ภารกิจที่ 1 งานพัฒนาบริการ (พบก.) โดยการจัดให้มีการฝึกอบรมราษฎรให้มีความรู้ความสามารถเกี่ยวกับการพัฒนาและบริการในด้านต่าง ๆ เกี่ยวกับการพัฒนาอาชีพการเกษตร การฝึกอาชีพเสริมและการบริการสังคมในหมู่บ้าน พร้อมผนึกกำลังเกี่ยวกับการพัฒนาและบริการในทุกสาขาของหน่วยงานต่าง ๆ ที่ลงในหมู่บ้าน

           ภารกิจที่ 2 งานพัฒนาบริหารหมู่บ้าน อพป. (พบม.) โดยการจัดให้มีการเลือกตั้งคณะกรรมการกลางหมู่บ้าน เพื่อฝึกให้สามารถปกครองและการบริหารหมู่บ้านด้วยตนเอง ตาม พ.ร.บ.จัดระเบียบบริหารหมู่บ้านอาสาพัฒนาและป้องกันตนเอง พ.ศ. 2522 ได้อย่างจริงจัง ตลอดจนกำกับดูแลการปฏิบัติงานของคณะกรรมการกลางหมู่บ้าน ให้สามารถปฏิบัติหน้าที่ความรับผิดชอบได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

 

 

 

 

 

           ภารกิจที่ 3 งานรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน (รปภ.) โดยการจัดให้มีการฝึกอบรมราษฎรในเรื่องการรักษาความปลอดภัยในหมู่บ้าน ให้ราษฎรรู้และสามารถป้องกันและต่อต้านการก่อการร้ายด้วยวิธีการต่าง ๆ ได้ด้วยตนเอง การจัดตั้งกองกำลังราษฎรประจำหมู่บ้าน และการติดอาวุธให้ตามความจำเป็น พร้อมทั้งกำหนดแผนการรักษาความปลอดภัยในหมู่บ้านให้สอดคล้องกับการใช้กำลังประจำถิ่นระดับตำบล อำเภอ และจังหวัด โดยมีชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน เรียกโดยย่อว่า (ชรบ.) ที่จัดตั้งตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการช่วยเหลือเจ้าพนักงานของหน่วยกำลังคุ้มครองและรักษาความสงบเรียบร้อยภายในหมู่บ้าน พ.ศ. 2551 เป็นหน่วยกำลังหลักในการปฏิบัติหน้าที่รักษาความสงบเรียบร้อยภายในหมู่บ้าน

5. สิทธิประโยชน์ที่หมู่บ้าน อพป. ได้รับแตกต่างจากหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ อย่างไร

           ตอบ : ปัจจุบันสถานการณ์ด้านความมั่นคงและความไม่สงบเรียบร้อยได้เปลี่ยนแปลงไปในลักษณะที่หลากหลาย มีความสลับซับซ้อน รุนแรง ส่งผลกระทบเป็นวงกว้าง โดยเฉพาะปัญหาการแพร่ระบาดของยาเสพติด ปัญหาผู้หลบหนีเข้าเมือง ปัญหาภัยพิบัติทางธรรมชาติที่รุนแรงมากขึ้น รวมทั้งการก่อความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ จึงต้องมีการสร้างความเข้มแข็งให้หมู่บ้านมีภูมิคุ้มกันที่มั่นคง ด้วยการพัฒนาประสิทธิภาพและขีดความสามารถการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ให้มีความรู้เท่าทันกระแสการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น โดยกรมการปกครองได้สนับสนุนการปฏิบัติงานโครงการ อพป. ดังนี้

           1. ประกาศจัดตั้งหมู่บ้านอาสาพัฒนาและป้องกันตนเอง (หมู่บ้าน อพป.) ตามข้อเสนอของ กอ.รมน. เฉลี่ยปีละ 65 หมู่บ้าน

           2. การสนับสนุนภารกิจด้านรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน (รปภ.) โดยได้ออกระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการช่วยเหลือเจ้าพนักงานของหน่วยกำลังคุ้มครองและรักษาความสงบเรียบร้อยภายในหมู่บ้าน พ.ศ.2551 และที่แก้ไขเพิ่มเติม เพื่อรองรับการปฏิบัติหน้าที่ของชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน (ชรบ.) ในหมู่บ้าน อพป. และหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457

           3. สนับสนุนวัสดุอุปกรณ์สำหรับการปฏิบัติหน้าที่ ดังนี้

               - สนับสนุนอาวุธปืนลูกซอง สำหรับหมู่บ้าน อพป. ใน จชต. และจังหวัดในพื้นที่ชายแดน

               - สนับสนุนกระสุนปืนลูกซอง สำหรับฝึกอบรมจัดตั้งและทบทวนชุด ชรบ. 7 นัดต่อคน และชุดครูฝึก 30 นัดต่อหมู่บ้าน

               - สนับสนุนเครื่องแบบปฏิบัติงาน เพื่อใช้ในการปฏิบัติหน้าที่และเป็นการแสดงสัญลักษณ์ให้เห็นว่าเป็นชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน (ชรบ.) ขณะปฏิบัติหน้าที่ให้หมู่บ้าน อพป. ใน 31 จังหวัดชายแดนทั่วประเทศ หมู่บ้าน ๆ ละ 15 ชุด

               - สนับสนุนเงินอุดหนุนเป็นค่าประกอบเลี้ยงอาหาร ค่าเครื่องอุปโภค บริโภค ค่าใช้จ่ายที่จำเป็นในการอยู่เวรยามในพื้นที่ จชต. หมู่บ้านละ 20,000 บาท/เดือน

               - สนับสนุนงบประมาณให้กับหมู่บ้าน อพป. ที่จัดตั้งก่อนปี พ.ศ.2537 หมู่บ้านละ 80,000 บาท สำหรับเป็นทุนหมุนเวียนในการส่งเสริมอาชีพ และพัฒนาพื้นฐานคุณภาพชีวิตให้กับราษฎรในหมู่บ้านโดยการขับเคลื่อนของคณะกรรมการกลาง และคณะกรรมการฝ่ายต่าง ๆ ของหมู่บ้าน ปัจจุบันมีจังหวัดที่ได้รับการจัดสรรตามมติคณะรัฐมนตรี 60 จังหวัด 

 

 

 

 

          

6. เงินอุดหนุนหมู่บ้าน อพป. (80,000 บาท) มีวัตถุประสงค์อย่างไร และตั้งแต่ปี พ.ศ. ใดที่ไม่ได้รับการจัดสรร        

           ตอบ : เงินอุดหนุนหมู่บ้าน อพป. มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ราษฎรในหมู่บ้าน อพป. มีการพัฒนาความคิด ทัศนคติ ให้มีความศรัทธาเชื่อมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตย และส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่นให้ราษฎรได้เรียนรู้และได้รับการจูงใจให้สามารถดำเนินการบริหารการเงินได้ด้วยตนเอง

 

 

           มท. ได้จัดสรรเงินอุดหนุนให้หมู่บ้าน อพป. หมู่บ้านละ 20,000 บาท ต่อปี โดยมีระยะเวลาจัดสรร 5 ปี ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2533 เป็นต้นมา และ มท. โดย ปค. จึงได้กำหนดหลักเกณฑ์การใช้จ่ายเงินกองทุนหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2538 ขึ้นมาควบคุมการใช้จ่ายเงินดังกล่าว

           ต่อมา ครม. มีมติเมื่อวันที่ 1 มิ.ย. 2536 ให้ มท. ปรับลดงบประมาณงาน อพป. ระดับหมู่บ้าน โดยให้หมู่บ้าน อพป. ที่จัดตั้งก่อนปีงบประมาณ พ.ศ. 2537 ลดระยะการจัดสรรเงินอุดหนุนจาก 5 ปี เป็น 4 ปี สำหรับหมู่บ้าน อพป. ที่ประกาศจัดตั้งใหม่ตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2537 จึงไม่ได้รับเงินอุดหนุน

7. การใช้จ่ายเงินของหมู่บ้านให้เป็นไปตามระเบียบใด

            ตอบ : ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยวิธีการงบประมาณและการคลังของหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2521

8. เงินกองทุนหมู่บ้าน กรณีที่มีผลกำไรและดอกเบี้ยรวมกันแล้วไม่ต่ำกว่า 80,000 บาท สามารถนำไปใช้ในลักษณะจ่ายขาดได้หรือไม่ อย่างไร

           ตอบ : สามารถทำได้ หากมีกรณีพิเศษสมควรยกเว้นการปฏิบัติบางประการตามหลักเกณฑ์การใช้จ่ายเงินกองทุนหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2538

           - จัดทำโครงการในลักษณะที่ไม่ทำให้เกิดผลตอบแทน ซึ่งไม่เข้าหลักเกณฑ์การใช้จ่ายเงินกองทุนหมู่บ้าน อพป. พ.ศ. 2538 ข้อ 1.2 ทั้งนี้ เมื่อจังหวัดได้พิจารณาให้ความเห็นชอบยกเว้นการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ดังกล่าวแล้ว รายงานให้กระทรวงมหาดไทยทราบด้วย

9. ขั้นตอนและวิธีการปฏิบัติเรื่องการจัดตั้งหมู่บ้าน อพป. มีอย่างไร

           ตอบ : ขั้นตอนและวิธีการปฏิบัติเรื่องการจัดตั้งหมู่บ้าน อพป. แบ่งเป็น 2 ขั้นตอน ดังนี้

           1. ขั้นตอนวิธีการปฏิบัติในการพิจารณากำหนดหมู่บ้านเป้าหมาย

           2. ขั้นตอนวิธีปฏิบัติในการตรวจสอบความถูกต้อง

               1) ขั้นตอนวิธีการปฏิบัติในการพิจารณากำหนดหมู่บ้านเป้าหมายมีรายละเอียดการดำเนินการ ดังนี้

                   (1) กอ.รมน.จว. แจ้งอำเภอเพื่อพิจารณากำหนดหมู่บ้านเป้าหมาย

                   (2) อำเภอประชุมหัวหน้าส่วนราชการเพื่อพิจารณากำหนดหมู่บ้านเป้าหมาย

                   (3) กอ.รมน.จว. คัดเลือกหมู่บ้านเป้าหมาย แจ้ง กอ.รมน.ภาค

                   (4) กอ.รมน.ภาค ตรวจสอบหมู่บ้านเป้าหมายให้ถูกต้อง และส่งให้ กอ.รมน.

                   (5) กอ.รมน.ดำเนินการคัดเลือกหมู่บ้านและส่งให้กระทรวงมหาดไทย

               2) ขั้นตอนวิธีปฏิบัติในการตรวจสอบความถูกต้อง มีรายละเอียดการดำเนินการ ดังนี้

                   (1) กระทรวงมหาดไทย แจ้งจังหวัดเพื่อแจ้งให้อำเภอตรวจสอบความถูกต้องของรายชื่อหมู่บ้าน เลขที่ของหมู่บ้าน ตำบลที่ถูกต้อง

                   (2) อำเภอแจ้งยืนยันหรือแก้ไขให้จังหวัด

                   (3) จังหวัดแจ้งยืนยันหรือแก้ไขให้กระทรวงมหาดไทย เพื่อประกาศจัดตั้งเป็นหมู่บ้าน อพป. ต่อไป

10. การแยกหมู่บ้าน ในกรณีมีการแบ่งเขตพื้นที่ของหมู่บ้าน อพป. ไปตั้งเป็นหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457  หมู่บ้านที่แยกออกมาจะมีสถานะเป็นหมู่บ้าน อพป. ด้วยหรือไม่       

             ตอบ : ในกรณีที่มีการแบ่งเขตพื้นที่หมู่บ้าน อพป. ไปตั้งเป็นหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457 ขึ้นใหม่ หมู่บ้านที่ตั้งใหม่จะไม่เป็นหมู่บ้าน อพป. เนื่องจากหมู่บ้าน อพป. ได้รับการจัดตั้งโดยประกาศกระทรวงมหาดไทย ส่วนหมู่บ้านตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ ได้รับการจัดตั้งโดยประกาศจังหวัด จึงไม่มีสถานะเป็นหมู่บ้าน อพป. แต่ถ้าจะให้หมู่บ้านตั้งใหม่เป็นหมู่บ้าน อพป.    ด้วย ก็สามารถทำได้ โดยรวมหมู่บ้านดังกล่าว ส่งให้ กอ.รมน. เพื่อให้ มท. ประกาศจัดตั้งเป็นหมู่บ้าน อพป. ต่อไปได้